به بهانه آغاز سال 1400

گالری آنلاین همراه با هنرمندان در سالی که با کرونا گذشت

به قلم فاطمه السادات عبدالله زاده حسینی

مدیر مسئول رسانه هنرهای تجسمی گالری آنلاین

عصر یک روز زمستانی وقتی قدم به خیابان گذاشتیم، پهنه خالی خیابان و درب‌های بسته فروشگاه‌ها و رستوران‌ها و ... در سرتاسر آن، ترس عجیبی در همه ما ایجاد کرد، و زودتر از آنچه فکر می‌کردیم عجیب‌ترین خبر آن روزها به حقیقت پیوست:

"شهر قرنطینه خواهد شد و رویدادهای هنری باید متوقف شود."

بیش از یک سال پیش این خبر همه ما را متحیر کرد و در حالی که هنرمندان غرق در خلق آثار هنری و برگزاری رویدادهای فرهنگی بودند، ناگهان اشتیاق و خلاقیت جای خود را به اضطراب و تردید داد. خبرنگارهای سایت گالری آنلاین نیز برای پاسخ به پرسش هنرمندان از آخرین وضعیت گالری ها و برنامه های هنری، پیگیر تصمیم نهایی مقامات کشور بودند.

با آغاز قرنطینه همگی با امید به موقتی بودن این شرایط به دور از هم در خانه و آتلیه ها شروع به کار و خواندن برخی کتاب های انباشته شده در کتابخانه هایمان کردیم و جویای حال عزیزانمان در فضای مجازی شدیم.

با اوج گرفتن بیماری، وب سایت گالری آنلاین پر شد از لیست خبر بسته شدن موزه ها و گالری ها، و متأسفانه گاهی ناچار به انشار خبر بیماری و یا از دست دادن دوستان هنرمند مبتلا به کووید 19 شدیم. به دلیل این شرایط استرس زا و ناگوار، ما یکی از وظایف اصلی خود را ایجاد امید، انگیزه و آگاهی نسبت به این بیماری برای مخاطبان سایت دانستیم. بی شک در شرایط متفاوت جدیدی که ایجاد شد، آنچه برای یک رسانه هنرهای تجسمی اهمیت پیدا می کند، نیازهای جدیدی است که برای هنرمندان ایجاد می شود.

در دورانی که تمام مشاغل و رویداد های هنری از جمله مجموعه گالری آنلاین گریبانگیر آسیب های اقتصادی کرونا شدند، دغدغه مسئولیت رسانه در این مقطع تاریخی در قبال مخاطب، انگیزه اصلی تداوم فعالیت و برنامه ریزی های جدید شد.

باور دارم به عنوان مدیرمسئول گالری آنلاین، تعهد و وظیفه دارم که مانند فرزندم از سایت در برابر آسیب های گوناگون از جمله شرایط بیماری همه گیر COVID-19 محافظت کنم، بنابراین با همراهی دلسوزانه و بی چشم داشت همکاران سایت تلاش خود را ادامه دادیم. در این دوران پر فشار روحی و اقتصادی به یاد آوردم که چطور در حدود شش سال پیش نیز بدون هیچ گونه حمایت مالی، با انگیزه برطرف کردن خلاء های جامعه هنرهای تجسمی و نیاز های روز هنرمندان، انگیزه راه اندازی سایت در ما ایجاد شد و با حمایت هنرمندان و اساتید، روزها و سالها تا به امروز با لذتی بی پایان از این همدلی گذشت.

از آنجایی که همیشه مشتاق کشف چگونگی عملکرد رسانه های آینده، نوع ارتباطات در دهه های بعدی، نیازهای هنرمندان تجسمی در آینده و چگونگی برطرف کردن این نیاز ها از طریق رسانه بوده ام. با تغییراتی که کرونا در شرایط زندگی ایجاد کرد، متوجه شدم زودتر از آنچه می اندیشیدم، آینده اتفاق افتاد.

به اعتقاد Leopoldina Fortunati و John O'Sullivan تولید و استفاده اخبار از موئلفه های مهم شهروند فعال و مشارکت در حوزه عمومی است. این امر با آغاز دوران قرنطینه شدت گرفت و اکثر افراد جامعه از جمله هنرمندان تلاش کردند تا از طریق رسانه های جمعی دیگران را در جریان وضعیت و احساسات خود قرار دهند و جویای احوال دیگران نیز باشند. Karlsson بیان می کند: در نتیجه این امر کاربرها به تولید کننده اخبار تبدیل شده اند و چنین عملکردی در عصر liquid news طبیعی است.

سایت گالری آنلاین نیز در این دوران به فکر ایجاد امکانات متفاوت با توجه به نیازهای جدید مخاطبان و با در نظر گرفتن سن، رشته هنری و سطح حرفه ای آنها بود. به همین منظور برای شناخت نیاز های هنرمندان از روش های متنوعی همچون نظرسنجی، تحقیق و مشاوره با روئسای انجمن های هنری از طریق گفتگوی زنده استفاده کرده ایم و ایشان توضیح دادند که اعضای انجمن آن ها بر اساس حوزه تخصصی خود چگونه با مشکلات دوران کرونا روبرو شده اند و چه نیاز هایی دارند.

به عنوان مثال عباس مجیدی، رئیس هیئت مدیر انجمن مجسمه سازان یکی از مشکلات عمده هنرمندان مجسمه ساز را یافتن متریال مناسب عنوان کرد؛ چرا که اغلب هنرمندان ناچار می شوند برای تهیه این مواد از منزل و یا کارگاه خود خارج شوند.

امیر راد، رئیس هیئت مدیر انجمن هنرمندان نقاش، این شرایط را یک فرصت طلایی برای استفاده هنرمندان از فضای مجازی دانست. وی این شرایط را مانع اصلی کار نقاشان نمی داند، زیرا کار هنرمندان نقاش به صورت انفرادی و در کارگاه های آنها انجام می شود.

رئیس انجمن طراحان گرافیک، فاطمه کرکه آبادی نیز در مورد مشکلات مالی طراحان گرافیک که به دنبال مسائل مالی که برای مشتریان آنها اتفاق افتاده، صحبت کرد.

محسن حسن پور، رئیس هیئت مدیره انجمن تصویرگران نیز بیان کرد، تصویرگران در این شرایط مستثنی نیستند و به دلیل بحران های مالی پیش آمده برای ناشران، وضعیت آنها نیز با مشکلات خاص خود مواجه شده است.

رئیس هیئت مدیر انجمن عکاسان ایران، محمدمهدی رحیمیان گفت، عکاس ها در طول تاریخ و در شرایط خاص در ثبت تصاویر نقش بسیار ویژه ای داشته اند و این وضعیت نیز از این قاعده مستثنی نیست، گرچه سلامتی آنها در معرض خطر است اما مانند خبرنگاران دوران جنگ در خط مقدم این فاجعه، تصاویر ارزشمندی ثبت کرده اند.

واضح است که برخی از امکاناتی که پیش از این وجود داشته است، با آمدن کرونا بیش تر مورد استفاده قرار گرفت، مانند امکان مصاحبه های زنده، نمایشگاه های آنلاین و حراجی های آنلاین. در واقع هنگامی که ملزم به حفظ فاصله اجتماعی و ماندن در قرنطینه شدیم، فضای مجازی به عنوان تنها راه برقراری ارتباط از اهمیت فوق العاده ای برخوردار شد.

همانطور که اشاره شد، مجموعه گالری آنلاین یکی از اهداف اصلی خود در این دوران را ایجاد امید و انرژی مثبت در جامعه هنری و آگاهی سازی در رابطه با بیماری کرونا دانسته، ازین رو در ابتدای دوران شیوع کووید 19 مسابقه ی آنلاین در حوزه گرافیک با موضوع عوامل شیوع بیماری کرونا برگزار شد.

همچنین گالری آنلاین به عنوان حامی در تهیه ویدئوهای گفتگو با هنرمندان (مجالس نقاشی خوانی) که به همت کارگروه پژوهش انجمن هنرمندان نقاش ایران پیش از دوران کرونا آماده شده بود، نقش ایفا نمود، و در دوران کرونا همراه با انجمن به انتشار ویدئوها اقدام کرد.


علاوه بر این، چندین نمایشگاه آنلاین نیز با همکاری برخی مراکز فرهنگی و هنری همچون گالری خط سفید با هدف فروش آثار هنری و حمایت از هنرمندان و همچنین همراهی با بیماران متاثر از کرونا در این دوران، برگزار شد.


در روز جهانی ایدز نیز، نقاشی های کودکان متاثر از اچ آی وی با همکاری خیریه سیمای سبز رهایی، با هدف خرید تبلت برای آموزش آنلاین این کودکان به نمایش و فروش گذاشته شد.


همچنین در راستای همراهی هنرمندان برای استفاده هر چه موثر تر از دوران قرنطینه، اخبار، گزارش ها و فراخوان و بورسیه های مربوط به دوره های آموزشی آنلاین، نمایشگاه ها و رویدادهای هنری آنلاین در داخل و خارج از کشور را در سایت منتشر کردیم تا مخاطبین به انتخاب خود بتوانند از امکانات آنلاین به وجود آمده استفاده کنند.

با گذشت زمان، هنرمندان شروع به کار در استودیوهای خود کردند و از آنجا که همواره هنرمندان تحت تأثیر محیط خود قرار می گیرند، تاثیرپذیری از شرایط این دوران خاص نیز اجتناب ناپذیر است.

بسیاری از هنرمندان در سراسر جهان احساس خود در مورد بیماری همه گیر ویروس کرونا و قرنطینه را نمایش دادند و آثار هنری آنها از طریق رسانه های آنلاین نمایش داده شد. به این طریق فضای مجازی مفهوم فاصله و مرز ها را در دوران قرنطینه بیش از پیش کمرنگ کرد و فعالیت هنرمندان نقاط مختلف جهان را در یک نمایشگاه آنلاین عظیم به نمایش در آورد.

"زیر سایه ماسک‌ها" عنوان نمایشگاه مجسمه ساز ایرانی عباس مجیدی بود که دیدگاه خود را در مورد ماسک و بیماری کرونا به نمایش درآورد. به نقل از مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری ایران، وی در رابطه با نمایشگاه خود بیان کرد: «زیر سایه ماسک‌ها» ایده‌ای بود که به دنبال همه‌گیری ویروس کرونا و وضعیت تحمیل شده ناشی از آن، شکل گرفت؛ وضعیتی که همگی به شکلی مشترک تجربه می‌کنیم؛ وضعیتی که در تمام ابعاد زندگی اجتماعی و شخصی یک یک ما تأثیراتی به جا گذاشته است. در شکل‌گیری آثار چیدمانی این نمایشگاه، سعی شده تأثیرات این وضعیت با مخاطب به اشتراک گذاشته شود.

"زیر سایه ماسک‌ها" اثر عباس مجیدی

و هنرمند مجسمه ساز tony matelli با اثری تحت عنوان "شوخی" به مفهوم احساس ماندن در قرنطینه پرداخت. شناور بودن به تنهایی در فضای خالی احساسی است که برای این هنرمند در دوران قرنطینه ایجاد شده است و با اثر خود این تعلیق در فضای سردرگم و بدون آینده مشخص را به مخاطب القا می کند. با توجه به شیوع کرونا گالری در هر لحظه تنها سه بازدیدکننده می پذیرد و کارمندان در محل حضور ندارند.

شوخی اثر tony matelli

هنرمندانی که با مضامین اجتماعی سر و کار دارند و هنرمندان خیابانی، مانند بنکسی نیز به صراحت در کار خود به همه گیری کرونا واکنش نشان داده اند.


برگزاری نمایشگاه های آنلاین

از جمله نمایش های آنلاین هیجان انگیز، امکان بازدید مجازی از موزه ها و گالری های مهم مانند پرادو در مادرید، موزه بریتانیا، موزه متروپولیتن، موزه ارمیتاژ و تورهای مجازی جشنواره های هنری مانند جشنواره ساحل میامی، Frieze لندن، دوسالانه سرامیک ایران، بیست و هشتمین نمایشگاه سالانه گالری گلستان، نمایشگاه های فرهنگستان هنر و ... بوده است.

با این حال جشنواره هنر بازل به عنوان یکی از بزرگترین نمایشگاه ها در بازار بین المللی هنر، که قرار بود در ماه سپتامبر در سوئیس برگزار شود، به تعویق افتاد. همچنین در ایران، تاریخ برگزاری حراج تهران، دوسالانه مجسمه سازی، دوسالانه سرامیک و برخی دیگر از برنامه های هنری تغییر کرد.

سفر مجازی به خانه و کارگاه هنرمندان

برنامه آنلاینی دیگر در این دوران، تورهای مجازی به برخی از خانه ها یا استودیوهای هنرمندان مشهور مانند فریدا کالو، مونه و ... بود. این سفر هیجان انگیز مجازی فرصتی ایجاد می کرد تا دقایقی نگرانی های بیماری کرونا را فراموش کنیم و به نقطه ای دیگر از جهان سفر کنیم.

به اعتقاد Larissa Buchholz، نمایشگاه های آنلاین و شبکه های اجتماعی فرصت هایی را برای گردش و تعامل با دیگران فراهم می کنند. با این حال، بسیاری هنرمندان از مشاهده آثار به صورت آنلاین به اندازه بازدید حضوری از آنها لذت نمی برند. چرا که از نظر هیجان جمعی، روابط و معاشرت های سابق در گالری ها و فضاهای هنری را تجربه نمی کنند و ناچارند از راه دور با یکدیگر ارتباط داشته باشند، هرچند این امکان برای آنها ایجاد می شود که ارتباط های جدیدی با هنرمندان سایر نقاط جهان ایجاد کنند.

دسترسی آنلاین به کتابخانه ها

همچنین برخی از کتابخانه های حرفه ای ایران و سایر نقاط جهان مانند دانشگاه تهران، کتاب های خود را برای همه هنرمندان در دسترس قرار دادند و این امر باعث افزایش دسترسی گسترده مردم به اطلاعات شد.

وبینارها و کارگاه های آنلاین

علاوه بر این ها، وبینارها و کلاس های آنلاین از طریق فضای مجازی برگزار شد و این فرصت را برای همه از هر نقطه کره زمین فراهم کرد تا در دوره های حرفه ای شرکت کنند و با این دوره های آنلاین در نقاط مختلق جهان مفهوم اختلاف زمانی بین مناطق مختلف معنای خود را از دست داد. به عنوان مثال، برخی از این دوره ها در دانشگاه های معتبر همچون هاروارد به صورت رایگان و آنلاین با ارائه مدرک معتبر از دانشگاه برگزار شد.

همچنین، انجمن طراحان گرافیک ایران مصاحبه های زنده با هنرمندان خارجی انجام داد که مورد استقبال هنرمندان ایرانی قرار گرفت.

در سایت گالری آنلاین نیز با هنرمند نقاش، بابک اطمینانی در رابطه با شیوه های آموزش هنر و ساختار کارگاه های هنری و آموزش آنلاین هنر تجسمی گفتگوی زنده انجام شد.

گفتگوی زنده با بابک اطمینانی

برگزاری حراج های هنری آنلاین

از طرف دیگر، وضعیت اقتصادی هنرمندان تحت تأثیر COVID-19 قرار گرفت. گالری ها و حراج های بین المللی به فروش آنلاین روی آوردند و هنرمندان سعی کردند آثارشان را در صفحات شخصی خود در شبکه های اجتماعی به نمایش و فروش بگذارند. Horowitz معتقد است بازار هنر معاصر مدت ها در برابر فروش آنلاین مقاومت می کرده است، اما در این شرایط ناچار شدند از فناوری استفاده کنند تا تجارت را در جریان بحران COVID-19 زنده نگه دارند.

در نتیجه این جریان تعاملات رو در رویی که در بازار هنر وجود داشت کاهش پیدا کرد. به گفته Kinsella این امر در ابتدا مانعی برای تجارت آنلاین آثار هنری بود و نزدیک به 200 گالری ایالات متحده گزارش کرده اند که برای سه ماهه اول 73 درصد ضرر داشته اند.

به نظر Leopoldina Fortunati فضای مجازی در کنار فرصت هایی که ایجاد کرده است به دلیل اخبار و مطالب جعلی که در آن منتشر می شود، اعتماد سازی میان فروشنده اثر هنری و خریدار را با چالش روبرو کرده است. Timothy Rooks محقق حوزه اقتصاد هنر بیان می کند: بر اساس گزارش Art Basel و بانک UBS Art Market 2020 ، فروش جهانی هنر در سال 2019 به 641 میلیارد دلار (حدود 567 میلیارد یورو) رسیده است. این یک کاهش کلی 5 درصدی نسبت به سال قبل است. به اعتقاد Moulin از مدیران فروش آثار هنری، برای مجموعه داران هنری، اعتماد بسیار ضروری است. در عین حال که خرید اثر هنری یک معامله اقتصادی است، روابط شخصی در آن بسیار مهم است.

در سال 2019، حراج Sotheby's حدود 48 میلیارد دلار فروش از حراج های خود ثبت کرد. فروش در آسیا 939 میلیون دلار بود که طبق گفته این شرکت 16 درصد نسبت به رقیب خود پیش افتاد. خریداران آسیایی 30 درصد از این فروش را به خود اختصاص داده اند. این در حالی است که فروش کلی نسبت به بالاترین قیمت سال گذشته یعنی 53 میلیارد دلار، کاهش داشت.

به گفته Timothy Rooks، حراج Christie's نیز وضعیت مشابهی را تجربه کرد و در سال 2019 نسبت به سال 2018 کاهش فروش داشته است.

مگان گرین، مجوعه دار جوان ساکن شهر نیویورک در مورد خرید آثار هنری از طریق اینترنت گفت: فروش آنلاین قدرت باقی ماندن در آینده را نیز خواهد داشت. من فکر می کنم فضای مجازی یک پل ارتباطی خوب بین دنیای فیزیکی و دیجیتال است که شما می توانید همزمان در نقاط مختلف حضور داشته باشید.

از نظر گرین سیستم عامل های دیجیتال جایگزینی برای دنیای فیزیکی نیستند، بلکه یک مکمل ارزشمند هستند. گرین افزایش شفافیت قیمت گذاری در برخی از سیستم عامل های آنلاین را یک مزیت مهم می داند.

در مارس 2019 گالری گاگوسیان نقاشی هنرمند آلمانی آلبرت اوهلن (سال خلق اثر 1988) را با رکوردشکنی 6 میلیون دلار به صورت آنلاین فروخت، که یکی از بالاترین نرخ های فروش این گالری بود.

طبق توئیت سام اورلوفسکی، مدیر گالری، این اثر تنها ظرف سه ساعت پس از انتشار در فضای مجازی فروخته شد و هرگز دیدار حضوری با خریدار انجام نشد. Timothy Rooks این امر را یک سیگنال واضح می داند که خریداران حاضرند هزینه های آنلاین زیادی را برای آثاری که هرگز شخصاً ندیده اند پرداخت کنند، هرچند تغییر شرایط به کندی اتفاق خواهد افتاد.

لیزا دنیسون از مدیران فروش حراج Sotheby's بر اهمیت تعاملات رو در رو تاکید می کند. وی معتقد است دسترسی در سایت های فروش آثار هنری باید شخصی سازی شود. این مدیر هنری می گوید: حراج های حضوری به تعوق افتاد اما نتایج فروش آنلاین در سال 2020 امیدوار کننده بود و نسبت به سال 2019 افزایش داشت. حتی 30 درصد خریدار جدید در سطح جهانی به این حراج جذب شدند.

در ایران نیز لیلی گلستان در گفتگو با هنرآنلاین بیان کرد، در فروش آنلاین نمایشگاه صد اثر صد هنرمند ۱۳۲ اثر به فروش رسانده و خریدارانی از پنج کشور غربی نیز داشته است. به گزارش هنرآنلاین، یکی از نکات جالب این دوره صد اثر از نگاه لیلی گلستان، مدیر گالری گلستان و طراح این رویداد تابستانی این است که همه خریداران جز سه نفر، جدید بودند و خانم گلستان می گوید "پیش از این هیچ یک را نمی‌شناختم."

نکته جالب توجه دیگر اینکه به لطف فضای مجازی و فروش آنلاین در این دوره صد اثر، سه کار از امریکا، چهار کار از انگلیس، دو کار از فرانسه، یک کار از بلژیک و یک کار از آلمان خریدار داشت.

لیلی گلستان می گوید:" صد اثر بیست و هشتم را در یک جور شک و تردید و در کمال نا امیدی شروع کردم، بنا به تجربه‌های پیشین دیگران، فکر می‌کردم که نمایشگاه آنلاین حاصل چندانی ندارد، اما دقیقا برعکس آنچه فکر می‌کردم رخ داد. مخاطبان از همان ساعت اولیه افتتاح نمایشگاه آنلاین شروع به خرید آثار کردند. اصلا فکر نمی‌کردم در این اوضاع اقتصادی خراب و نا امیدی برآمده از کرونا کسی به فکر خرید اثر هنری باشد اما با کسانی مواجه شدیم که ۸ یا ۱۵ اثر ‌خریدند. این مسئله برایم غیرقابل‌تصور بود و بسیار از این اتفاق خوشحال شدم."


گلستان افزود: "آنلاین بودن نمایشگاه باعث شد که ما محدودیت زمان نمایشگاه و البته ابعاد آثار هم نداشته باشیم. زمانی که این نمایشگاه در گالری برگزار می‌شد، بزرگ‌ترین سایز تابلویی که می‌توانستیم از هنرمندان دریافت کنیم ۵۰ در ۷۰ سانتی‌متر بود اما الان کارهای بزرگ دو متری هم داریم. حالا که پنج هفته از شروع نمایشگاه گذشته است ۱۳۲ اثر به فروش رفته و این در حالی است که در نمایشگاه‌های حضوری صد اثر صد هنرمند، سابقه نداشته است که این تعداد اثر در طول چند هفته فروخته شود."

سیزدهمین حراج تهران نیز با تاخیر به صورت همزمان، آنلاین و حضوری با تعداد محدود میهمان برگزار شد و رکورد ۸۷ میلیارد و نهصد و چهل‌ و دو میلیون تومان را به‌ جای گذاشت.

اکنون پس از گذشت بیش از یک سال از شروع دوران شیوع کرونا، برخی از افراد با رعایت پروتکل های بهداشتی سعی در برگزاری رویدادهای هنری در فضای واقعی دارند. به عنوان مثال، دوسالانه مجسمه سازی ایران با بازدیدکنندگان محدود در فضای واقعی و همزمان در رسانه های آنلاین برگزار شد.

به نظر می رسد هنرمندان جهان به دنبال راه حل هایی برای سازماندهی رویدادهای هنری و گشودن درب های گالری ها و موزه ها هستند. هرچند نمی توان از وجوه مثبت فعالیت هنری در جامعه و فضای واقعی چشم پوشید، ولیکن باید بپذیریم تاثیر مثبت تغیراتی که فضای آنلاین در دوران شیوع کووید 19 در ارتباطات ما ایجاد کرد، تا مدت ها باقی خواهند ماند.

تاثیر جریان فضای مجازی در این دوران در آمار بازدید سایت گالری آنلاین نیز کاملا مشهود است و در دوره زمانی 01 ژانویه 2020 تا 01 دسامبر 2020 نسبت به مدت مشابه سال گذشته 35/64٪ افزایش داشته است.

طبق آمار شبکه های اجتماعی نیز، به ترتیب اینستاگرام، واتس اپ، تلگرام و فیسبوک بیشترین آمار بازدید را بخود اختصاص داده اند و اولویت بازدید با گزارش های ویدئویی، سپس گزارش های تصویری، اخبار و فراخوان های هنری بوده است.

همانطور که در طول سال گذشته شاهد بودیم نوع ارتباطات بر گستره دنیای هنرمندان تاثیر بسیاری داشته و بیماری کووید 19 تغیرات چشمگیری را علاوه بر شرایط جسمی و روحی افراد، بر شرایط کاری و وضعیت اقتصادی آنها داشته است. ارتباط های مجازی در این دوران به حفظ روابط انسانی از راه های دور کمک بزرگی کرده است و تا حدی از شیوع بیش تر این بیماری جلوگیری نمود. در طول تاریخ، به مقتضی نیاز زمانه شاهد تغییر در نوع ارتباطات برای رفع نیاز بشر بوده ایم. این بار نیز فضای آنلاین نقشی اساسی در بقای انسان ها بازی کرد.

امکانات آنلاین در زمانه معاصر وضعیت بهتری برای ما نسبت به افرادی که صد سال پیش زندگی می کردند و با آنفولانزای اسپانیایی روبرو شدند، رقم زد.

حال باید اندیشید اگر بار دیگر جهان در قرن آینده با یک بیماری همه گیر مانند کرونا روبرو شود، چگونه امکانات جدید شرایط بهتر و راحت تری را برای ساکنین زمین ایجاد می کند؟ و چگونه مفاهیم ارتباطی متفاوت می شوند؟ و آیا باز هم این خبر ترسناک خواهد بود؟

"شهر قرنطینه خواهد شد و رویدادهای هنری باید متوقف شود."


logo-samandehi