محمدمهدی انوشفر سفالگر و مجسمه‌ساز پیشکسوت درباره ساخت زرین‌فام با روشی متعلق به ۸۰۰ سال قبل به خبرنگار تجسمی هنرآنلاین گفت: همان‌طور که می‌‎دانید زرین‌فام به عنوان یکی از قدیمی‎‌ترین انواع سفال ایرانی و به علاوه منحصربه فرد‌ترین نوع سفال دارای روشی خاص برای ساخت و پخت لعاب است. مدت‎هاست که روی ساخت این سفال و لعاب آن کار و تحقیق می‌کنم. با این حال همیشه این کار را به تنهایی و در ابعاد کوچک انجام داده‌ام. مدتی قبل از سوی دانشگاه هنر اسلامی تبریز برای برگزاری یک ورکشاپ دعوت شدم و قرار شد با ۱۲ نفر از دانشجویان مقطع فوق لیسانس و دکتری در این زمینه کار کنم؛ به همین دلیل تصمیم گرفتم پس از چند قرن دوباره کوره چوب‎سوز ویژه زرین فام را در دانشگاه ساخته و روی این کوره و شیوه کار آن کار کنیم.

وی افزود: اکنون کار ساخت کوره تمام شده است و ما در یک مرحله نیز سفال‎هایی را ساخته‌ایم و در حال کار بیشتر روی این موضوع هستیم.

این پیشکسوت سفالگری با بیان اینکه این کوره دارای ابعادی معادل ارتفاع بیرونی ۴ متر و پهلوهایی به طول یک مترونیم است اظهار کرد: این کوره ظرفیت بسیار بالایی دارد و می‌‎توان تعداد زیادی سفال را در آن به ثمر رساند؛ به عنوان مثال ما در نخستین تلاش خود ۱۲ محراب کوچک با لعاب زرین‎فام را در این کوره قرار داده و پختیم که نتایج بسیار جالبی نیز داشت.

انوشفر با اشاره به اینکه کار گروهی موجب شده تا در یک زمان نتایج و پاسخ‌های متفاوتی به دست آوریم افزود: به همراه ۱۲ عضو گروه برای این کوره چوب مناسب پیدا کردیم، خودمان نقره خالص خریداری کرده و آن را برای لعاب به نیترات تبدیل کردیم و این‌ها کارهایی نبود که من در کارگاه خودم و به تنهایی قادر به انجام آن باشم؛ به همراه این گروه مانور بیشتری روی کار می‌‎توان داد به علاوه یک کارگاه شخصی در تهران با مشکلات بسیاری مواجه است مثلا نمی‌‎توان در آنجا دود مناسب را درون کوره ایجاد کرد چون باعث آزار همسایه‎‌ها می‌‎شود در حالیکه اینجا در فضای باز دانشگاه آن قدر دود ایجاد کرده‌ایم که بیرون کوره هم سیاه شده است. به همین نسبت آنچه پس از کار از کوره خارج می‌‏شود، متفاوت است و به علاوه روی این موضوع نیز کار کردیم که چرا سفال‎هایی با ابعاد و لعاب یکسان با رنگ‎های متفاوت از کوره خارج می‌‎شوند.

این هنرمند که کوره چوب‌سوز و ویژه زرین‎فام را از اطلاعات موجود در کتاب‎های تاریخی ساخته است ادامه داد: آنچه در این کوره‎‌ها در مدت برگزاری ورک‌شاپ ساخته می‌شود به خود دانشجویان تعلق دارد، پس از اتمام ورک‎شاپ نیز کوره در دانشگاه باقی می‌‎ماند تا برای ترم آینده که قرار است در این دانشگاه تدریس کنم به همراه دانشجویان روی ساخت زرین‎فام بیشتر کار کنیم.

گفتنی است؛ به نشاندن لایه‌های نازک از فلز بر روی لعاب از پیش پخته شده، زرین فام می‌گویند؛ در واقع زرین‌فام سفالی با جلای فلزی و طیف رنگی مایل به طلایی و درخشندگی زیبایی است و این زیبایی به دلیل وجود ذرات نقره و مسی است که طی عملیات ساخت بر روی سطح سفال بر جای می‌ماند.