چند نفس عمیق کنار مجسمه‌های تهران
به گزارش گالری آنلاین به نقل از ایسنا، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران آذرماه امسال اعلام کرد که قرار است به‌زودی با مکان‌یابی باغ - موزه مجسمه در تهران، مجسمه‌های ارزشمند هنرمندان مشهور برای بازدید مردم در این مکان جانمایی شوند.
عیسی علیزاده همچنین گفت، باید بررسی‌ها انجام شود تا مکانی برای این باغ - موزه انتخاب شود که مانند پیاده‌راه باشد و شهروندان بتوانند با قدم زدن در آن، مجسمه‌ها را ببینند.
سال‌هاست بحث جانمایی نادرست برای مجسمه‌های شهری و نحوه‌ی نصب و نگهداری از آن‌ها در مکان‌های مختلف پایتخت، اعتراض هنرمندان و کارشناسان را در پی داشته است. بسیاری از آن‌ها معتقدند، برخی آثار هنری در شهر، بخصوص در بزرگراه‌ها، طوری جانمایی شده‌اند که نه‌تنها به بالا بردن زیبایی شهر و ارتقای سواد بصری شهروندان کمکی نمی‌کنند، بلکه باعث به‌وجود آمدن آلودگی و اغتشاش نیز شده‌اند.
توجه به نیاز شهروندان در شهرهای پرجمعیت و پایتخت‌های شلوغ برای داشتن مکان‌هایی که از زیبایی بصری برخوردار باشند، مورد توجه مسؤولان بسیاری از شهرهای مهم دنیا است. آن‌ها مکان‌هایی را به‌عنوان باغ - موزه مجسمه در نقطه‌ای از شهر در نظر گرفته و آثار حجمی را برای بازدید مردم، در آن جانمایی کرده‌اند. باغ - موزه‌هایی که جایی برای کشیدن چند نفس عمیق به دور از هیاهو و ترافیک شهر هستند.
تهران، مجسمه‌های ارزشمندی از هنرمندان مشهوری مانند ابوالحسن صدیقی دارد که در برخی مکان‌ها و میادین پرتردد، آلوده و در دسترس مردم نصب شده‌اند. این مجسمه‌ها براثر گذشت زمان، آلودگی هوا، بلایای طبیعی و آسیب‌هایی که برخی شهروندان به آن‌ها وارد می‌کنند، در معرض صدمه دیدن و از بین رفتن قرار می‌گیرند. تقریبا بیشتر هنرمندان مجسمه‌ساز معتقد هستند که این آثار باید از سطح شهر جمع‌آوری و در یک موزه نگهداری شوند و کپی آن‌ها توسط قالب‌گیری، جایگزین مجسمه اصلی شود.
به‌نظر می‌رسد اگر ایده‌ی ساخت باغ - موزه مجسمه در تهران عملی شود، این مکان می‌تواند از نظر گردشگری هم جذاب باشد. این مکان اگر با در نظر گرفتن معیارها و اصول مناسب یک باغ - موزه ساخته شود و آثاری که در آن جانمایی می‌شوند، بتوانند نیازهای زیبایی‌شناسی و سواد بصری مردم و گردشگران را تأمین کنند، می‌تواند به‌عنوان یک مرکز هنری و گردشگری درآمدزایی هم داشته باشد.
مجسمه‌های ارزشمند به مکان امنی منتقل شوند
جمشید مرادیان - هنرمند مجسمه‌ساز - درباره‌ی ساخت چنین مکانی توسط شهرداری، معتقد است: این فکر کاملا درست و ایده بسیار خوبی برای نگهداری مجسمه‌های شهر تهران است. بارها گفته‌ام که نحوه نمایش آثار هنری در شهر تهران درست نیست. وقتی این آثار در یک جا متمرکز باشند و مدیریت درستی روی آن‌ها اعمال شود، بسیار کمتر صدمه می‌بینند.
این هنرمند همچنین با اشاره به لزوم نگهداری و حفاظت از مجسمه‌های ارزشمند شهری، افزود: مجسمه‌های ارزشمند نصب‌شده در شهر برای جلوگیری از صدمه دیدن، باید به مکان امنی منتقل شوند. مجسمه‌هایی مانند مجسمه فردوسی که خالق آن ابوالحسن صدیقی است که استادش لقب «میکل‌آنژ شرق» را به او داده بود، آثار برجسته‌ای هستند و باید حفاظت شوند. اگر مجسمه‌های ارزشمند‌مان را در یک مکان به‌نمایش بگذاریم، مروری بر آثار هنرمندان هم می‌شود و کسانی که به موزه یا باغ مجسمه‌ها می‌روند می‌توانند تاریخ مجسمه‌سازی معاصر ایران را مرور کنند.
میراث ملی ما در حال آسیب دیدن است
نادر قشقایی - رییس انجمن مجسمه‌سازان ایران - نیز به لزوم حفظ و نگهداری مجسمه‌های ارزشمند شهری اشاره کرد و گفت: بحث نگهداری از مجسمه‌های ارزشمند شهری را چهار سال پیش هم مطرح کرده بودیم. برخی مجسمه‌های ما که به‌نوعی ارزش ملی هستند، به‌دلیل نصب شدن در میادین شهر، در حال آسیب دیدن هستند. البته بخشی از آن‌ها توسط سازمان زیباسازی، بازسازی و ترمیم شدند، اما برای حفظ و نگهداری این آثار باید شرایط مطلوب‌تری را فراهم کرد.
او به لزوم وجود تعامل میان سازمان زیباسازی شهرداری تهران و انجمن مجسمه‌سازان اشاره و اظهار کرد: مهم‌ترین انتظار انجمن مجسمه‌سازان ایران از سازمان زیباسازی در ایجاد باغ - موزه مجسمه و فعالیت‌های مشابه دیگر، این است که با همکاری انجمن، یک کار کارشناسی انجام شود. ما از هر حرکتی در این زمینه، از جمله ایجاد باغ مجسمه استقبال می‌کنیم و معتقدیم حل مشکلات هنر شهری با همفکری و نظرسنجی هنرمندان و شهرداری رقم می‌خورد.
این هنرمند در بخش دیگری از سخنانش گفت: متأسفانه ما در زمینه‌ی مجسمه‌های شهری، رفتارهای مناسبی را شاهد نیستیم. در بسیاری از کشورها، شهرداری بودجه‌ای را برای ترمیم مجسمه‌های شهری که از جنس‌های مختلفی هستند، اختصاص می‌دهد. همچنین به جانمایی و محل نصب آن‌ها توجه ویژه‌ای می‌شود. این مشکلات با سعه‌صدر و ارتباط و تعامل انجمن و سازمان زیباسازی قابل حل هستند. تهران، شهر زیبایی است، اما آلودگی‌های بصری مانند آلودگی هوا روی ذهن و احساس مردم تأثیر می‌گذارند.
باغ مجسمه باید با مشورت ساخته شود
جعفر نجیبی - هنرمند مجسمه‌ساز - نیز درباره‌ی لزوم ساخت مکانی برای نگهداری مجسمه‌های ارزشمند تهران، اظهار کرد: در بسیاری از کشورهای اروپایی، از مجسمه‌های معروف کپی‌هایی برای نصب در مکان‌های مختلف وجود دارد و اصل اثر در موزه نگه داشته می‌شود، این کار باید در ایران هم جا بیفتد. مجسمه‌های ارزشمند ما بهتر است در محلی مثل باغ مجسمه یا موزه‌ای که برای نگهداری آن‌ها مناسب باشد، حفاظت شوند تا از آسیب‌ها و صدمه‌هایی که در شهر متوجه آن‌هاست، مصون بمانند.
این هنرمند همچنین بیان کرد: ایجاد باغ مجسمه برای نصب آثار هنرمندان در شهر کار خوبی است، اما باید حتما با مشورت چند گروه مختلف از جمله معماران، مجسمه‌سازان و مسؤولان شهرداری باشد تا مسیری که برای ایجاد این باغ انتخاب و طی می‌شود، درست و مناسب باشد. جای خالی چنین مکانی تا کنون در شهر تهران احساس می‌شد.
او ادامه داد: اختلاف نظر و تنگ‌نظری‌ها در محیط جامعه و انجمن مجسمه‌سازان باعث می‌شود هنرمندان و فضای شهری رشد نکند. سازمان زیباسازی تا کنون فعالیت‌های مثمر ثمری انجام داده، اما برخی فعالیت‌هایش فقط پر کردن فضای شهری بوده و کار ماندگاری برای شهر انجام نشده است. بخشی از این فعالیت‌ها متوجه وزارت ارشاد است. این وزارتخانه باید هنرمندان را شناسایی و آثارشان را ثبت کند تا آن‌ها بتوانند با همکاری شهرداری، فعالیت‌های خوبی در این زمینه انجام دهند.
ممکن است این پروژه شکست بخورد
رضا قره‌باغی - هنرمند مجسمه‌ساز - با اشاره به این‌که بی‌توجهی به کار کارشناسی در پروژه احداث باغ - موزه مجسمه در تهران، ممکن است این پروژه را به شکست برساند، گفت: شهرهای مختلف، بخصوص تهران به فعالیت‌های فرهنگی نیاز دارند و تمرکزگرایی، مشکل جدیدی نیست. چنین اقدامی باید با پختگی و برخورد حرفه‌ای انجام شود، وگرنه با معضلات زیادی همراه خواهد بود. بافت مسکونی و اجتماعی منطقه‌ای که باغ - موزه در آن ساخته می‌شود و همچنین معضلات ترافیکی و زیست‌محیطی آن باید با شرایط این موزه منطبق باشد تا به نتیجه مطلوب برسیم.
این هنرمند همچنین بیان کرد: باید از تمام ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود برای ساخت چنین مکانی استفاده کرد. شاهد بودیم در پروژه‌هایی که فقط سازمان زیباسازی شهرداری آن‌ها را پیش برده، نتیجه مطلوبی حاصل نشده است. به همین دلیل، انجمن مجسمه‌سازان و افرادی از دانشگاه‌های هنر که در رشته‌های مختلف و مرتبط تحصیل کرده‌اند، باید کار کارشناسی این پروژه را انجام دهند.
تهران بی‌مجسمه شهر خوبی نیست
حمید شانس - هنرمند مجسمه‌ساز - نیز به اهمیت وجود مجسمه‌ها در شهری مانند تهران اشاره کرد و گفت: کلان‌شهری مانند تهران می‌تواند یک شهر بی‌مجسمه باشد، اما شهروندی که در این شهر بی‌مجسمه زندگی می‌کند، در رقابت با شهروندان دیگر شهرها، از قابلیت‌های انسانی و عاطفی ضعیف‌تری برخوردار است.
این هنرمند ادامه داد: باغ - موزه‌ها زمین‌های وسیعی در حاشیه شهر با عوارض طبیعی جغرافیایی هستند که مجسمه‌ها در آن، ارتباط تنگاتنگی با محیط برقرار می‌کنند و می‌توانند مخاطب را از عناصر بنیانی طبیعت و کلی‌ترین نمادهای انسانی که خلقت تمدن بر این پایه شکل گرفته است، آگاه کنند. آثاری که بشریت در آن تفکر و تعمق کند.
او با اشاره به تصمیم سازمان زیباسازی برای ساخت باغ - موزه مجسمه در تهران، گفت: پیشنهاد من این است که باغ - موزه‌ای که برای مجسمه‌های تهران ساخته می‌شود، به آثار فضامحور اختصاص داده شود و فضاهای سربسته‌ای را هم برای نمایش مجسمه‌ها روی پایه اختصاص دهند. همچنین می‌توانند در موزه، فضایی را به‌عنوان نمایشگاه دائمی برای نمایش آثاری که با فضای آنجا ارتباط برقرار می‌کنند، در نظر بگیرند.
شانس همچنین اظهار کرد: سازمان زیباسازی باید در این زمینه رویکرد خود را تخصصی‌تر کند و به تثبیت و گسترش نقش خود به‌مثابه سازمانی برسد که مدیریت عواطف جمعی در مکان‌های عمومی را برعهده دارد. سازمان باید از نقش بزک‌کننده شهر به مدیریت عواطف عمومی ارتقا پیدا کند، وظیفه‌ای که در جوامع امروزی کوچک نیست.